Vừa thơm lại vừa đẹp, nhưng ngọt hay không lại là do định mệnh!?
Thật sự câu ví này không quá một chút nào vì quả Thanh trà dù chín hay không vẫn luôn đan xen giữa hai hậu ngọt và chua. Nhiều người cho rằng khi ăn sống có thể lựa quả chín với màu vàng sậm, cầm vào nặng hơn và cảm giác mềm thì vị ngọt sẽ nhiều hơn. Tuy nhiên trên thực tế, có không ít người cho rằng dù nhiều lần cố tình lựa quả chín nhưng ăn cũng thấy chua, thỉnh thoảng ăn đại quả còn hơi sống thì lại thấy ngọt.
Không biết có phải vì cái sự “định mệnh” ấy hơi nhiều nên thời gian gần đây trên thị trường đã dần xuất hiện một giống Thanh trà mới được cho là “lai Thái” với hình dáng có phần dài hơn, màu cũng đậm hơn nhưng có điều lại được các chị bán hàng cho biết “cam kết là quả nào cũng ngọt”. Nhưng bù lại loại Thanh trà “giống Thái” này lại có mùi hoàn toàn không thơm bằng giống cũ, khi ăn chỉ cảm nhận được 4 phần thay vì là 10 phần của quả Thanh trà trước đây. Về giá thì Thanh trà Thái rơi vào khoảng 150k – 180k/kg, trong khi loại thường chỉ khoảng 35k – 60k/kg.
Quả Thanh trà “giống Thái” được bán nhiều ở các khu chợ tại Sài Gòn thời gian gần đây.
Nhìn thì giống quả xoài mini nhưng vị ngọt hơn quả Thanh trà bình thường rất nhiều
Thanh trà là loại trái được “ứng dụng” trong các món ăn để tăng vị chua, ngọt và kích thích khả năng cảm nhận hương vị của người dùng nên ở Sài Gòn, nhiều quán cà phê, quán ăn đã đưa Thanh trà của miền Tây vào chế biến thành các món nước giải nhiệt, trộn với tré/chả thay cho xoài hay cóc non ăn vô cùng lạ miệng và thú vị.
Loại quả thơm lành này chỉ miền Tây mới có!?
Cứ vào thời gian khoảng từ cuối tháng 1 đến hết tháng 3 âm lịch mà nếu những ai có dịp xuống miền Tây chắc chắn sẽ thấy loại quả này được bày bán đầy dọc hai bên quốc lộ. Những quả vàng cam căng tròn, mọng nước, được xếp và bó thành từng chùm treo lủng lẳng trên các thanh tre. Thoạt nhìn cứ tưởng người ta “bó trứng gà”, nhưng lại gần nhìn kỹ thì nó THƠM… NGÁT với tầng vị ngọt ngọt, thanh thanh, hòa chút vị chua dịu nhẹ nhàng ngang qua mũi. Đó chính xác là quả Thanh trà – món ngon, của lạ mà lại cực kỳ dân dã của xứ đất miền Tây.
Thanh trà có 2 loại: Thanh trà ngọt có trái tròn, khi chín có màu vàng nghệ. Thanh trà chua trái dài, có lớp phấn trắng phủ bên ngoài, vỏ khá trong (giống trái nhót) trái chín có màu vàng sắc cam.
Thanh trà là có nhiều ở Vĩnh Long (cụ thể là một số xã ở huyện Bình Minh) nên thường được xem như một trong những loại trái cây đặc sản của tỉnh. Đây không phải là loại trái cây đại trà như ổi, xoài, nếu được trồng trọt và chăm bón kỹ thì cây thanh trà chỉ cho 1 mùa vụ mỗi năm, còn nếu là cây mọc dại thì lại rất lâu mới có trái, thậm chí là trong khoảng thời gian 2 năm. Trên đường xuôi về Cần Thơ, chúng tôi được dịp “mát mắt” với những quả thanh trà được dân miền Tây treo bán ven đường. Được biết, hiện tại quả thanh trà đang vào mùa thu hoạch, kéo dài khoảng 2 tháng (từ tháng 3 âm lịch trở đi).
Theo tìm hiểu, thanh trà xuất phát từ loại “cây rừng” dại nên rất dễ trồng, dễ chăm, ưu điểm của cây trồng khoảng 3 năm là cho trái, mỗi năm thu hoạch duy nhất một vụ nhưng tuổi thọ của cây kéo dài từ vài chục đến cả trăm năm.
Hiện tại, thanh trà ngọt có giá từ khoảng 30.000 đến 40,000 đồng/kg, còn thanh trà chua có giá từ khoảng 20.000 đ/kg đến 30.000 đ/kg.
Những trái thanh trà ngọt căng mọng khoe mình dưới nắng khiến khách du lịch “mát mắt” khi nhìn thấy. Thời điểm hiện tại, nông dân miền Tây đang vào mùa vụ quả thanh trà.
Tưởng đâu cây dại nhưng lại cực hiếm , được người miền Tây xem như “thần dược”
Nếu được trồng trọt và chăm bón kỹ thì Thanh trà cho ra 1 mùa vụ mỗi năm, còn là cây mọc dại thì lại rất lâu mới có trái, thậm chí là trong khoảng thời gian 2 năm nên xét về mặt hiệu quả năng suất để mang Thanh trà đi bán và vận chuyển xa thì gần như rất khó. Chính vì vậy mà dù đã có từ lâu, nhưng Thanh trà cùng lắm chỉ mang lên khu vực miền Nam hoặc các vùng lân cận để bán khiến nhiều người vẫn còn khá lạ lẫm với loại quả này.
Nhưng đổi ngược lại, với người miền Tây thì Thanh trà ngoài việc là “đặc sản” thì nó còn là một “vị thuốc” cây nhà lá vườn, vừa ngon lại còn trị được một số loại bệnh vô cùng hiệu quả.
Mỗi năm người dân miền Tây chỉ có một mùa vụ thu hoạch thanh trà. Mỗi ngày bán lẻ từ vài chục kg đến trăm kg.
Theo Suckhoegiadinh cho biết, trong Thanh trà chứa rất nhiều thành phần dinh dưỡng cao, giàu khoáng chất như canxi, phốt pho và sắc; các Vitamin B1, B3, Vitamin C và beta-carotene,… cùng các thành phần dinh dưỡng khác. Nên đây là loại thực phẩm nên sử dụng tối đa khi đang vào mùa cùng một số công dụng đặc trưng từ qua Thanh trà mang lại như: Tốt cho hệ tiêu hóa, tốt cho não bộ, ngăn ngừa ung thư, tăng cường sức khỏe của phối, tốt cho thị lực, tốt cho bệnh nhân tiểu đường, có thể hỗ trợ giảm cân,…
Vì thế đối với người miền Tây, cứ vào mùa nếu trong vườn có sẵn thì mọi người thường dự trữ một ít trong tủ lạnh để dùng dần như một loại quả vừa giải nhiệt mà còn trị được các bệnh vặt có thể xảy ra mỗi ngày.