Là một đất nước khan hiếm tài nguyên thiên nhiên, lại luôn phải đối mặt với thảm họa thiên tai như động đất, núi lửa, sóng thần song tinh thần và trí tuệ của người Nhật luôn khiến cho cả thế giới phải ngưỡng mộ. Nhật Bản cũng là quốc gia có nền kinh tế lớn trên thế giới.
Tại Nhật Bản, trường học được coi là bước đệm quan trọng trong cuộc đời mỗi người. Mỗi năm học kéo dài 210 ngày, thay vì 180 ngày như ở Mỹ. Mặc dù, hệ thống giáo dục ở Nhật Bản cũng có nhiều đặc điểm tương đồng với các nước khác, nhưng cũng có một số khía cạnh khiến việc nước này trở thành một trong những nước có hệ thống giáo dục hiệu quả nhất thế giới.
Điều gì đã đưa Nhật Bản trở nên thành công như vậy? Đó chính là nhờ hệ thống giáo dục khác biệt với 6 bí mật quan trọng.
Học sinh tiểu học không có kỳ thi nào cả
Một trong những triết lý cơ bản của nền giáo dục Nhật Bản chính là “Tiên học lễ, hậu học văn”. Trong nhà trường, giáo dục đạo đức được đặt lên hàng đầu, hơn cả việc học kiến thức.
Người Nhật quan niệm, 3 năm đầu của hệ tiểu học là thời điểm quan trọng cho việc phát triển nhân cách, xây dựng đức tính tốt cho trẻ như cách sống vị tha, biết chia sẻ và đồng cảm với người khác. Trẻ cũng được học cách tôn trọng người khác và sống hài hòa với thiên nhiên, động vật. Do đó, học sinh Nhật Bản sẽ không phải thi cho đến khi lên lớp 4. Trên thực tế, các học sinh tiểu học chỉ cần làm những bài kiểm tra nhỏ.
Học sinh phải tự vệ sinh trường học
Thay vì thuê lao công dọn dẹp, ở các trường học Nhật Bản, học sinh có trách nhiệm dọn dẹp lớp học, căng tin và thậm chí cả nhà vệ sinh.
Hệ thống giáo dục Nhật Bản tin rằng cùng làm vệ sinh sẽ dạy cho trẻ biết giúp đỡ người khác và làm việc theo nhóm. Khi cùng nhau dọn dẹp, các em sẽ học cách tôn trọng công việc và thành quả lao động của bản thân cũng như mọi người xung quanh.
Học sinh ăn trong lớp học cùng giáo viên
Khác với các quốc gia khác, việc giáo viên cùng ăn với học sinh có thể gây bất ngờ, tuy nhiên ở Nhật Bản, hình ảnh này lại trở nên vô cùng quen thuộc. Người Nhật cho rằng, việc này sẽ giúp gắn kết tình thầy trò, đem lại cảm giác trường học chính là ngôi nhà thứ hai, và thầy cô là người thân của học trò.
Ngoài ra, nền giáo dục Nhật Bản luôn nỗ lực hết mình để đảm bảo trẻ em được ăn uống lành mạnh và đầy đủ chất dinh dưỡng. Tại các trường công, bữa ăn luôn được chế biến theo những quy chuẩn về dinh dưỡng bởi các đầu bếp và chuyên gia dinh dưỡng.
Trẻ tham gia các hội thảo sau giờ học
Các hội thảo sau giờ học rất phổ biến ở Nhật Bản. Tại đây, học sinh được khám phá thêm nhiều điều mới lạ, thú vị ngoài kiến thức trong nhà trường.
Đặc biệt, để chuẩn bị vào cấp 3, học sinh Nhật Bản thường đi học thêm tại các trung tâm ngoài nhà trường. Các lớp học này thường được tổ chức vào buổi tối và việc học sinh trở về nhà vào tối muộn sau lớp học thêm là điều hoàn toàn bình thường.
Thơ ca, thi pháp và tình yêu với đất nước
Ngoài các môn học truyền thống, học sinh Nhật Bản phải học thư pháp và thi ca.
Thư pháp Nhật Bản hay còn gọi là Shodo gắn liền với hình ảnh cây bút tre chấm trong nghiên mực để viết lên những tờ giấy gạo từng nét chữ uốn lượn. Haiku thì khác; đây là một thể loại thơ truyền thống sử dụng lối biểu đạt đơn giản để truyền tải những thông điệp sâu sắc.
Trẻ em Nhật Bản phải học những điều trên để thể hiện sự tôn trọng với văn hóa và truyền thống lâu đời của đất nước.
Hầu hết học sinh phải mặc đồng phục
Nhật Bản cũng quy định học sinh phải mặc đồng phục khi đến trường. Quy định này nhằm xóa bỏ khoảng cách giàu và nghèo, thúc đẩy ý thức cộng đồng và tinh thần đoàn kết giữa các học sinh.
Hơn nữa, quy định về trang phục cho phép học sinh tập trung vào việc học tập thay vì đánh giá vẻ ngoài của các bạn đồng trang lứa.