Phát biểu trước Quốc hội, đại biểu Lưu Bình Nhưỡng đoàn Bến Tre bày tỏ sự chia sẻ với áp lực của các cơ quan tư pháp cũng như nhất trí với báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tư pháp Quốc hội về công tác tư pháp.
Tuy nhiên, vị Phó trưởng ban Dân nguyện Quốc hội cũng nêu ra một số nội dung mà ông còn băn khoăn. Một trong số đó là khái niệm về ngành Tòa án.
“Mỗi tòa án là một cơ quan hoàn toàn độc lập với nhau chứ không có khái niệm tòa án cấp trên và cấp dưới. Các thẩm phán hoàn toàn độc lập với nhau và không được can thiệp bất kỳ hoạt động nào của nhau”, ông Nhưỡng nói.
Bên cạnh đó, vị ĐBQH này cũng nhắc đến các cuộc làm việc liên ngành và cho rằng việc các ban ngành làm việc với nhau trong một vụ án có thể làm đến tính độc lập của tư pháp. Ngoài ra, chỉ tiêu trong hoạt động tư pháp, kết hoạch thực hiện của Tòa án và Viện Kiểm sát cũng là điều ông Nhưỡng cho rằng cần tính toán lại.
Cuối cùng, ông Nhưỡng nói về cái gọi là “tỷ lệ oan sai”. Với quan điểm công lý không có tỷ lệ, ông Nhưỡng nói “tỷ lệ án oan sai” là vấn đề cần xem xét, lưu ý.
Sau phát biểu của ĐB Lưu Bình Nhưỡng, ĐBQH Nguyễn Thanh Hồng của đoàn Bình Dương – Thiếu tướng, Ủy viên Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội, đã đưa ra tranh luận. Ông Hồng nêu quan điểm với nhiều chủ đề trong phát biểu của đại biểu Nhưỡng, bao gồm cái gọi là “tỷ lệ oan sai”.
“Thời gian qua, vì có oan sai nên chúng ta tìm ra các giải pháp, đưa ra các mục tiêu, chỉ tiêu để phấn đấu chứ không phải đưa ra chỉ tiêu này, mặc nhiên là trong nền tư pháp có oan sai. Thực tế, khi chúng ta ra nghị quyết, đặt ra chỉ tiêu thì đạt được chỉ tiêu oan sai giảm”, ĐB Hồng nói.
Về vấn đề liên ngành, đại biểu Hồng cho rằng phối hợp liên ngành tư pháp, để trước hết thống nhất về nhận thức pháp luật, rồi đưa ra những quan điểm để giải quyết, làm sao đảm bảo yêu cầu chính trị, pháp luật, yêu cầu thực tiễn trong 1 vụ việc.
“Sự phối hợp ở đây không phải là đưa ra các quy định làm giảm tính độc lập của việc xét xử”, ĐBQH Nguyễn Thanh Hồng nói và đề nghị Chánh án TAND Tối cao và Viện trưởng Viện KSND Tối cao nên có giải thích thêm.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Hữu Chính, Chánh án TAND TP. Hà Nội, cũng bày tỏ nhất trí với phát biểu tranh luận của đại biểu Nguyễn Thanh Hồng. Theo ông Chính, đại biểu Nhưỡng nêu ra cái gọi là “chỉ tiêu oan sai” nhưng đây không phải đặt chỉ tiêu để cho oan sai tồn tại. Trong tiêu chí của Tòa án, báo cáo nhiệm kỳ của Chánh án TAND tối cao không có chỉ tiêu oan sai mà chỉ nêu tỷ lệ án phải hủy, sửa theo quy định của pháp luật.
“Hoàn toàn không có chỉ tiêu oan sai. Từ nhận thức như vậy, ĐB Nhưỡng phân tích dễ dẫn đến sự hiểu lầm”, ĐB Chính nói.
Về vấn đề liên hành, ông Chính cho rằng việc tham gia họp liên ngành chủ yếu diễn ra ở các vụ án phức tạp, án khó. Họp liên ngành để tìm ra những giải pháp trong đó, có tình tiết buộc tội và cả tình tiết gỡ tội, nếu không đủ phải loại bỏ, đình chỉ.
“Hoàn toàn không phải để bàn nhau thống nhất truy tố, xét xử”, đại biểu Nguyễn Hữu Chính nhấn mạnh.
Đại biểu Nhưỡng sau đó tiếp tục tranh luận. “Tôi có cảm giác đại biểu Nguyễn Thanh Hồng hiểu sai ý của tôi. Tôi muốn đặt ra 1 số vấn đề băn khoăn để chúng ta nghiên cứu tiếp”.
Ông Nhưỡng cho rằng báo cáo và nghị quyết không nói về chỉ tiêu oan sai nhưng vị đại biểu này đặt câu hỏi quanh việc đặt chỉ tiêu xét xử đúng thì còn lại là gì? Về vấn đề liên ngành, ông Nhưỡng cho rằng việc các cơ quan làm việc với nhau có thể khiến nguyên tắc độc lập xét xử chưa thấu đáo.
